Page 13 - สวัสดีครับท่านผู้อ่านทุกท่าน ก่อนอื่นกระผมขอแนะนำตัวก่อนครับ กระผม พันเอก กัญจน์ณัฎฐ์ นิลนนท์ รับหน้าที่เป็นบรรณาธิการสวัสดิการสารแทน พันเอก สมเกียรติ ถนอมคุ้ม ผู้อำนวยการกองกิจการรร้านสวัสดิการกลาง กรมสวัสดิการทหารบก เนื่องจากท่านมีภารกิจที่มากขึ้น ผู้บังคับบัญชา จึงมอบหมายให้กระผมมารับหน้าที่ต่อจากท่าน แต่ไม่ต้องกังวลครับเพราะว่าหนังสือสวัสดิการสารของเรายังคงมีเนื้อหาสาระน่ารู้ต่าง ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อท่านสมาชิกเช่นเดิม และถ้าสมาชิกท่านใดอยากแนะนำติชม หรือต้องการให้นำเสนอเรื่องใด สามารถแนะนำมาได้ครับ สุดท้ายนี้กองบรรณาธิการสวัสดิการสารขอขอบคุณทุกหน่วยที่ให้การสนับสนุนข้อมูล และภาพถ่ายทำให้หนังสือสวัสดิการสารมีความสมบูรณ์ครบถ้วนทั้งเนื้อหาสาระ และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าท่านผู้อ่านจะได้รับความรู้ พร้อมทั้งความบันเทิงจากหนังสือสวัสดิการสารฉบับนี้ครับ

วัดและอารามหลวงในไทย ถูกแบ่งระดับอย่างไร

กองการฌาปนกิจ
www.chapanakit-rta.com

หากพูดถึง "วัด" ในประเทศไทย เชื่อว่า น่าจะมีหลายคน โดยในครั้งนั้น วัดที่จัดว่าเป็นพระอารามหลวงนั้น คือ
เกิดความสงสัยว่า ชื่อของ "วัดไทย" มีความแตกต่างกันออกไป วัดอันสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน สมเด็จพระราชินี สมเด็จ

ในค าลงท้าย ซึ่งค าลงท้ายที่แตกต่างกัน คือสิ่งที่บ่งบอก
ความแตกต่าง ระดับชั้นของวัดนั้น ๆ พระยุพราช ทรงสร้าง ทรงปฏิสังขรณ์เป็นส่วนพระองค์ หรือ

ทรงในนามท่านผู้อื่น และอารามอันพระบรมวงศ์ และข้าทูล
ละอองธุลีพระบาทผู้ใหญ่สร้างปฏิสังขรณ์ทรงรับไว้ใน

ความบ ารุงของแผ่นดิน ภายหลังจึงหมายรวมถึง วัดราษฎร์

ที่ประชาชนสร้างหรือปฏิสังขรณ์ แล้วทรงพิจารณาเห็นสมควร

ยกย่องเป็นพิเศษ ก็ทรงรับไว้เป็นพระอารามหลวง

พระอารามหลวง หรือ วัดหลวง คือ วัดที่พระมหากษัตริย์
หรือพระบรมวงศานุวงศ์ทรงสร้าง หรือทรงบูรณปฏิสังขรณ์

หรือมีผู้สร้างน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเป็นวัดหลวง และ
วัดที่ราษฎรสร้าง หรือบูรณปฏิสังขรณ์ แล้วทรงพระกรุณา

โปรดเกล้าฯ ให้เข้าจ านวนในบัญชีเป็นพระอารามหลวง
แต่เดิมนั้น ยังไม่มีการจัดแบ่งพระอารามหลวง การแบ่งพระอารามหลวง
อย่างเป็นทางการ เพียงแต่มีการจัดแบ่งพระอารามหลวงออกเป็น หากพูดถึงการแบ่ง พระอารามหลวง ก็จะมีการแบ่ง

หลายชั้นตามความรู้สึก หรืออาศัยการคาดเดาตามสถานการณ์ ตามระดับชั้น โดยการจัดล าดับชั้นของพระอารามหลวง เริ่มมี
เช่น ดูจากการพระราชทานเทียนพรรษาขี้ผึ้ง หรือดูจาก ขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อปี

บรรดาศักดิ์ที่พระราชทานแก่เจ้าพนักงานผู้คุมเลกข้าพระ พ.ศ. 2458 ซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดระเบียบ
(คนที่เจ้านายถวายไว้แก่วัด เพื่อช่วยพระท าการในวัด) เป็นต้น แบ่งชั้นพระอารามหลวงออกเป็นสามชั้น แต่ละชั้นยังแยก
หลังจากนั้น กระทรวงธรรมการ ร่วมกับกระทรวงพระคลัง

มหาสมบัติ ได้จัดระเบียบพระอารามหลวง เพื่อประมาณ ระดับออกไปอีกหลายระดับ โดยมีสร้อยต่อท้ายชื่อวัด
ค่าบ ารุงวัดหลักจากเลิกเลขวัด แต่ไม่ได้น ามาใช้เป็นเกณฑ์ใน ตามฐานะ ดังนี้

การจัดระเบียบพระอารามหลวง ดังนั้น ในปี พ.ศ. 2458 1. พระอารามหลวงชั้นเอก เป็นวัดที่มีเจติยสถาน
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงพระกรุณา ส าคัญ ภายในวัดจะบรรจุพระบรมอัฐิ หรือเป็นวัดที่มีเกียรติ
โปรดเกล้าฯ ให้มีการจัดระเบียบพระอารามหลวงขึ้นอย่างเป็น อย่างสูง มีเจ้าอาวาสเป็นระดับราชาคณะชั้นผู้ใหญ่ขึ้นไป

ระบบตั้งแต่นั้นมา จะสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ระดับ คือ

 ราชวรมหาวิหาร เช่น วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราช
วรมหาวิหาร

 ราชวรวิหาร เช่น วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร

 วรมหาวิหาร เช่น วัดพระศรีมหาธาตุวรมหาวิหาร

สวัสดิการสาร กุมภาพันธ์ 2568 13